Zdecydowanie tak.
Polskie Sądy wielokrotnie wypowiadały co do wykładni pojęcia „nadzwyczajna zmiana stosunków”, wskazując, że pod tym pojęciem należy rozumieć taki stan rzeczy, który zdarza się rzadko, a jednocześnie jest niezwykły, niebywały, wyjątkowy, normalnie niespotykany. Nadzwyczajna zmiana stosunków może mieć tło przyrodnicze, jak i społeczne (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2017 r., VI ACa 1556/16).
Odnosząc powyższe do epidemie choroby zakaźnej jaką jest choroba wywołana wirusem SARS-CoV-2, wskazać należy na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018 r. (II CSK 303/17), który interpretując sformułowanie „nadzwyczajna zmiana stosunków”, jednoznacznie przesądził, że „do przyczyn zaistnienia takiego stanu zaliczane są zdarzenia natury przyrodniczej (nieurodzaj), społecznej (epidemia, klęski żywiołowe, kryzys gospodarczy), powszechnie występujące”.
Powyższe stanowisko zostało trwale przyjęte przez Sądy apelacji warszawskiej, w następujących orzeczeniach:
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2017 r., VI ACa 1556/16;
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2017 r., I ACa 633/16;
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 września 2013 r., VI ACa 71/13;
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 lipca 2016 r., VI ACa 569/15;
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 czerwca 2016 r., VI ACa 268/15
- wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 9 września 2019 r., XXV C 1345/16.
Podobnie stwierdził także Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 6 grudnia 2016 r. (I ACa 644/16), określając, że „jako przykłady zdarzeń powodujących nadzwyczajną zmianę stosunków wskazuje się epidemie”.
Bogate jest orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który jednolicie wskazuje, że „jako przykłady zdarzeń powodujących nadzwyczajną zmianę stosunków wskazuje się epidemie, operacje wojenne, strajki generalne, różnego rodzaju klęski żywiołowe, nadzwyczajną, szczególnie głęboką zmianę sytuacji gospodarczej, objawiającą się hiperinflacją, gwałtownym spadkiem dochodu narodowego, masowymi upadłościami przedsiębiorstw.” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 października 2017 r., I ACa 435/17; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 grudnia 2018 r., I ACa 644/18; Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 grudnia 2018 r., I ACa 649/18 wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 marca 2015 r., I ACa 564/14).
Analogiczne stanowisko można odnaleźć również w wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 4 grudnia 2013 r., I ACa 1188/13.
Końcowo, naprowadzić trzeba, że epidemię za stan uzasadniający modyfikację stosunku umownego miedzy stronami powszechnie uznają także Sądy niższego szczebla. Jako przykłady można wskazać choćby:
- wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 23 grudnia 2013 r., I C 613/09;
- wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 23 grudnia 2019 r., I C 2164/18;
- wyrok Sądu Okręgowego w Łomży z dnia 8 stycznia 2020 r., I C 161/18;
- wyrok Sądu Rejonowego w Jaśle z dnia 30 października 2019 r., I C 295/18.
Konkludując, stan epidemii zdecydowanie należy uznać za „nadzwyczajną zmianę stosunków w rozumieniu art. 3571 k.c.
